بررسی انواع ستون دوبل
انواع ستون دوبل بر اساس شکل ظاهری
2.ستون مرکب از نیمرخ‌های نورد شده
3.ستون ساخته‌شده از ورق
انواع ستون دوبل بر اساس مقاطع مرکب
ترکیبی از نیمرخ‌های نورد شده و ورق را مقطع مرکب می‌گویند که تعدادی از انواع آن در شکل زیر نشان داده شده است. ستون‌های مرکب از ترکیب دو و یا چند نیمرخ مثل IPE، ناودانی یا نبشی به کمک ورق‌های سرتاسری و ممتد و یا تسمه‌های موازی یا مورب ساخته می‌شوند.
علت استفاده از مقاطع مرکب در ستون های دوبل چیست؟
- عدم دسترسی به نیمرخ IPB یا قوطی به صورت تولید داخلی
- افزایش سطح مقطع ستون، درصورتی که نیمرخ‌های نورد شده سطح مقطع لازم را نداشته باشد
- اجرای سریع تر و آسان تر مقاطع مرکب نسبت به ستون‌های ساخته شده از ورق
روش ساخت انواع ستون‌های دوبل به همراه نکات اجرایی
در این مقاله ستون‌های دوبل را به جهت نحوه ساخت به سه گروه کلی تقسیم می‌کنیم:
1- اتصال دو پروفیل به یکدیگر به طریقه دوبله کردن (روش جفت)
ابتدا دو تیر آهن را در کنار یکدیگر و بر روی سطح صاف (شاسی) به هم می‌چسبانند. سپس دو بال و وسط ستون را جوش می‌دهند و سپس ستون را برمی‌گردانند و طرف دیگر ستون را نیز جوشکاری می‌کنند. علت اصلی این شیوه جوشکاری باعث می‌شوند که ستون از راستای خود در اثر حرارت دچار پیچش و اعوجاج نشود.
2-1- ضوابط و نکات اجرایی
- حداکثر فاصله بین طول‌های جوش ستون دوبل (در طول آن) به صورت غیر ممتد نباید از 30 سانتیمتر تجاوز کند. در عمل برای انجام جوش منقطع، یک الکترود آب‌شده و نوار جوشی در حدود 10 تا 15 سانتیمتر ایجاد می‌نماید. فاصله دو قطعه جوش به اندازه یک الکترود یعنی حدود 30 سانتیمتر منظور می‌شود.
- طول جوش ابتدایی و انتهایی ستون باید برابر با بزرگ ترین عرض طول مؤثر و هر قطعه از جوش منقطع نباید از 4 برابر بعد جوش یا 40 میلی‌متر کمتر باشد، در صورتی‌که از این مقدار کمتر شد باید در قسمت انتهایی یا ابتدایی خط جوش منقطع اجرا نشود و به خط جوش قبلی وصل شود.
- تماس میان بدنه‌ی دو پروفیل نباید از یک شکاف 1?5 میلی‌متری تجاوز کند. اگر این شکاف (بادخور) از 1?5 میلی‌متر بیشتر، اما از 6 میلی‌متر کمتر باشد و بررسی‌های فنی نیز نشان دهد که مساحت لازم برای تماس وجود ندارد، در این صورت، این بادخور باید با مصالح پرکننده‌ی مناسب شامل تیغه‌های فولادی با ضخامت ثابت پر شود.
2- اتصال دو پروفیل با یک ورق سرتاسری روی بال‌ها
در مقاطع مرکبی که ورق اتصال بر روی دو نیمرخ متصل می‌شود تا مقطع مرکب تشکیل بدهد، فاصله جوش‌های منقطع (غیر ممتد) که ورق را به نیم رخ‌ها متصل می‌کنند، نباید از 30 سانتیمتر بیشتر شود. همچنین باید ورق تقویتی حداقل از هر طرف 2 سانتی متر از لبه بال ستون جهت انجام جوشکاری فاصله داشته باشد (می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد).
در قسمت سوم مبحث دهم مقررات ملی ساختمان که ضوابط لرزه‌ای را شامل می‌شود، صراحتاً ذکر کرده است که تیرها و ستون‌های مربوط به سیستم باربر جانبی باید حتماً مقطع فشرده لرزه‌ای باشد که شرایط احراز فشرده لرزه‌ای سخت گیرانه تر از فشرده غیر لرزه‌ای است.
3- اتصال دو پروفیل با بست های موازی و مورب (ستون دوبل پا باز)
دو راه برای افزایش مقاومت فشاری ستون‌ها وجود دارد:
الف: افزایش ضخامت اجزاء مقطع
ب: افزایش ابعاد (طول و عرض) مقطع در ستون‌های بلند
افزایش ضخامت اثر قابل توجهی بر مقاومت فشاری و خمشی نداشته و باعث سنگینی و غیراقتصادی شدن طرح خواهد شد. در چنین مواردی بهتر است نیمرخ‌ها را با فاصله کافی از یکدیگر قرار داده و آن‌ها را به وسیله ورق یا تسمه (قید) به یکدیگر متصل کنیم، به این‌گونه ستون‌ها، ستون پا باز نیز می‌گویند (فاصله بین ستون‌ها باعث افزایش ممان اینرسی مقطع بدون افزایش سطح مقطع آن می‌شود)
منبع: